در اسلام گاهى پنیر بعنوان غذایى مکروه معرفى شده است ، گاهى مستحب ! توضیح:
عن الرضا عن آبائه عن على بن الحسین ع قال :
شیئان ما دخلا جوفا قط الا افسداه الجبن و القدید¹
امام رضا(ع ) مى فرماید:
دو چیزند که هرگاه داخل معده شوند سبب فساد آن مى گردند: پنیر و گوشت مانده .
امام صادق (ع ) در ضمن خواص چند چیز مى فرماید:
واللذان یضران من کل شى و لا ینفعان اللحم الیابس و الجبن ²
دو چیز از هر جهت زیان آورند و سود نمى رساند: گوشت مانده خشکیده و پنیر.
تا اینجا همه سخن از کراهت و مذمت بود، و قبل از اینکه سخن از استحباب و تعریف به میان آید خوب است با یک تجزیه علمى ، فلسفه کراهت پنیر را بدانیم :
پنیر بکندى جذب و دفع مى شود و اشتهاى به غذا را کم مى کند، براى گرم خویان و کسانیکه مزاجى ملتهب دارند زیانش کمتر و بر عکس صاحبان طبیعت سرد و بلغمى از زیان خوردن و مصرف نمودن آن در صورت مداومت در امان نیستند همین پنیر است که در بعضى مزاجها باعث تولید قولنج بسیار شدید بنام ایلائوس یا انسداد روده مى گردد3
مردى از حضرت صادق (ع ) درباره خاصیت پنیر سؤ ال نمود حضرت به او فرمودند موجب ضرر است و منفعتى ندارد.
همان مرد شامگاه بر آن حضرت وارد شد دید بر سفره اى که امام ششم براى صرف شام نشسته اند ظرفى از پنیر است دچار حیرت شد گفت شما امروز صبح از پنیر مذمت فرمودید اینک بر سفره نهاده اید.
حضرت فرمودند: صبحگاهان خوردن پنیر پسندیده نیست اما شامگاهان خوب است و ضمنا بدان که قوه باه را نیز زیاد مى کند4
البته چنانکه بعدا خواهیم گفت منظور از خوردن پنیر در شامگاهان خوردن آن با مغز گردو است لیکن چرا خوردن آن توام با گردو براى صبحانه مناسب نباشد؟
1 - پنیر چون مقادیر زیادى کلسیم دارد؛ و کلسیم نیز خواب فراوان کلسیم بیشترى که در خون و مایع خارج سلول بدن است براى تغذیه مغز که هنگام استراحت و خواب به کلسیم بیشترى احتیاج دارد بسوى آن مى آید، و بواسطه ازدیاد آهک است که وقت خواب مغز برنگ سفید جلوه مى کند (به همین جهت سابغین خیال مى کردند هنگام خواب خون از مغز دور مى شود) پس در وقت خواب مغز به کلسیم بیشتر محتاج است ، پنیر که هم سرشار از کلسیم است پس بهترین غذا براى خواب راحت و عمیق ، و بهترین غذا در این وقت براى مغز، خوردن پنیر در شامگاهان است5
گفته شده پنیر مکروه است اگر تنها خورده شود، ولى مستحب است اگر توام با مغز گردو باشد.
عن النبى (ص ) الجبن داء و الجوز داء فاذا اجتمعامعا صارا دواء6

پیامبر اسلام فرمود پنیر و گردو هر یک به تنهایى مضرند، اما اگر با هم جمع شوند مفید و نافع مى گردند.
حالا باید بدانیم چرا گردوى بدون پنیر مضر است ؟ و باصطلاح روایات مکروه است پنیر سرشار از کلسیم است و گردو نیز داراى فسفر است با توجه به این دو مقدمه معلوم مى گردد که بایستى پنیر را با گردو خورد زیرا:کلسیم و فسفر دو ماده با ارزش و بسیار عالى است و این هر دو در صورتى که با هم وارد شوند هیچکدام بیهوده دفع نمى شوند، حالا اگر پنیر بدون گردو (بدون فسفر) بخوریم چون کلسیم بسیارى را صرف کرده ایم ، در مقابل فسفر بدن دفع مى شود، هضم و جذب آنها بسیار کاملتر و بهتر و آسان تر انجام مى گیرد7
1بحارالانوار ج 66 ص 104. 2  وسائل ج 17 ص 39. 3  اولین دانشگاه ص 256 ج 6.

: